Mắc cỡ là cây thuốc nam mọc hoang nhiều ở khắp các tỉnh thành trên cả nước. Là một cây cỏ bình thường xong cây mắc cỡ lại có nhiều tác dụng quý và có giá điều trị về mặt y học. Cây xấu hổ còn có tên gọi là: Cây mắc cỡ, cây trinh nữ, cây thẹn, hàm tu thảo,… còn có tên khoa học là Mimosa pudica L, thuộc họ trinh nữ Mimosaceae. Cây có tên gọi là xấu hổ là do khi ta chạm vào lá cây sẽ cụp lại như người con gái e thẹn. Vậy 11tác dụng của cây gai mắc cỡ là gì chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài viết hôm nay cùng cayvala.com nhé.
Đặc điểm của cây gai mắc cỡ
Cây gai mắc cỡ thuộc loại cây thảo sống một năm, là dạng cây bò sát đất. Cây nhỏ, mọc thành bụi lớn, cao 30 – 40cm. Thân cành lòa xòa, cong queo uốn éo, có lông và gai sắc nhọn. Lá kép, tất cả đều cụp lại khi đụng phải hoặc cụp lại vào ban đêm. Hoa nhỏ mọc ở kẽ lá được xếp thành đầu tròn, màu tím hồng. Quả thắt lại giữa các hạt, có nhiều lông cứng. Mùa hoa từ tháng 6 – 8. Ở Việt Nam , cây gai mắc cỡ phân bố rải rác khắp nơi, từ đồng bằng đến vùng núi có độ cao dưới 1000m, đặc biệt trong Nam cây mọc rất nhiều. Cây xấu hổ ưa sáng, mọc trên đất ẩm ở bãi sông, ven đường, nương rẫy, ruộng bỏ hoang nhất là ở các tỉnh miền Trung cát nóng.
Tính vị: cành và lá cây xấu hổ có vị ngọt, hơi đắng, tính lạnh, hơi độc. Rễ xấu hổ có vị chát, hơi đắng, tính ấm, có độc.
Bộ phận dùng: Toàn cây
Thành phần hoá học: Toàn cây chứa alcaloid là minosin và crocetin còn có flavonosid, các loại alcol, acid amin, acid hữu cơ. Hạt chứa chất nhầy, lá chiết ra một chất tương tự adrenalin. Trong lá và quả đều có selen.
11 tác dụng của cây gai mắc cỡ
- Chữa đau lưng, đau nhức xương khớp, chân tay tê bại
Rễ cây xấu hổ thái mỏng, tẩm rượu, sao cho thơm. Lấy 20 – 30g sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày. Nếu dược liệu nhiều, có thể nấu thành cao lỏng, rồi pha rượu để dùng dần. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác theo công thức sau:
Công thức 1: rễ xấu hổ, rễ bưởi bung, rễ cúc tần mỗi thứ dùng với khối lượng 20 gam; rễ đinh lăng, rễ cam thảo dây, mỗi thứ dùng với khối lượng 10 gam. Đem sắc uống trong ngày, có thể ngâm rượu.
Công thức 2: rễ xấu hổ, thân cây ớt lá to, rễ khúc khắc, thân cây bọt ếch mỗi thứ dùng với khối lượng 10 gam, rễ bạch đồng nữ, quả tơ hồng vàng, mỗi thứ 8g. Tất cả nấu với 2 lần nước, rồi cô lại thành cao lỏng. Uống làm 2 lần/ ngày.
Công thức 3: rễ xấu hổ 10 gam; lá cối xay, rau muống biển, lạc tiên, rễ cỏ xước, lá lốt, mỗi thứ 3 gam. Đem hãm với nước sôi hoặc sắc uống.
Công thức 4: rễ xấu hổ, cả cây xoan leo (tầm phỏng), mỗi thứ 20 gam; rễ cỏ xước 15 gam; củ xả 10 gam. Tất cả đem sao vàng, sắc uống ngày/ thang.
Công thức 5: rễ xấu hổ, hy thiêm, gai tầm xoọng, thiên niên kiện, thổ phục linh, dây đau xương tục đoạn, dây gắm, kê huyết đằng, mỗi thứ 12 gam. Sắc uống hoặc đem ngâm rượu uống.
- Hỗ trợ điều trị và dự phòng tái phát đau xương, thấp khớp, tê thấp
Dùng 15 – 20 gam mỗi loại rễ cây xấu hổ và rễ cây lá lốt , sắc uống trong ngày. Hoặc dùng nước thêm chút muối ăn sắc cây xấu hổ và cây lá lốt, để ngâm các khớp bị bệnh trong thời gian chừng 20 – 30 phút khi nước thuốc còn ấm.
- Huyết áp cao
Hà thủ ô 8 gam, trắc bá diệp 6 gam. Bông sứ cùi 6 gam, Câu đằng 6 gam, Tang ký sinh 8 gam, Ðỗ trọng 6 gam, mắc cỡ gai 6 gam. Lá vông nem 6 gam, hạt Muồng ngủ 6 gam, Kiến cò 6 gam, Ðịa long 4 gam sắc uống. Có thể tán bột, luyện thành viên uống hàng ngày.
- Thuốc tắm chữa viêm khớp
Cây xấu hổ, lá lốt, mỗi thứ 40 – 50g, lá long não 20 gam, quế chi 15 gam, hoắc hương, tía tô, cây hy thiêm, lá ngải cứu, đơn tướng quân mỗi thứ 30 – 40 gam. Cho tất cả vào nồi, thêm nước xâm xấp đun sôi, tới khi có mùi thơm tỏa ra trùm vải kín để hơi nước thuốc ngấm vào bộ phận bị bệnh, xông khoảng 10 – 15 phút mỗi ngày. Tới khi mồ hôi ra toàn thân thì dừng lại. Nên xông hoặc tắm hơi ngày/ lần. Mỗi liệu trình 2 tuần, sau đó nghỉ 1 tuần rồi làm tiếp liệu trình khác.
- Chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ, trằn trọc
Mắc cỡ 15 gam , dùng riêng hoặc phối hợp với Cúc bạc đầu 15 gam. Me chua đất 30 gam sắc uống hằng ngày vào buổi tối, dùng từ 7 – 10 ngày.
- Chữa bệnh Zona
Lá cây xấu hổ giã nát, đắp vào chỗ bị bệnh.
- Hỗ trợ điều trị viêm khí quản mạn tính
Lấy 100 gam rễ cây xấu hổ, sắc với 600 ml nước lấy 100 ml, chia 2 lần uống/ ngày. Mỗi liệu trình dùng 10 ngày.
Hoặc:
Mắc cỡ 30 gam, rễ lá cẩm 16 gam đem sắc uống, chia làm hai lần uống/ ngày.
- Chữa đầy bụng chậm tiêu
Lá và cành xấu hổ 16 gam, thần khúc 12 gam, bạch thược 16 gam, mạch nha 16 gam. Sắc làm 2 lần, mỗi lần lấy một bát nước thuốc uống sau bữa ăn trưa và tối. Dùng từ 3 – 5 ngày.
- Chữa khí hư
Rễ xấu hổ tươi giã, ép nước rồi uống ngày/ 3 lần. Mỗi lần 2 thìa canh/ tuần.
- Ðau ngang thắt lưng, nhức mỏi gân xương
Rễ Mắc cỡ rang lên, tẩm rượu rồi lại sao vào 20 – 30g sắc uống, dùng riêng hay phối hợp với rễ cúc tần và bưởi bung, mỗi vị 20 gam, rễ Ðinh lăng và Cam thảo dây, mỗi vị 10 gam .
- Chữa khí hư ở phụ nữ
Rễ xấu hổ tươi giã, ép nước rồi uống ngày/ 3 lần. Mỗi lần 2 thìa canh/ tuần.
Ngoài những công dụng trên, toàn cây mắc cỡ thái nhỏ, phơi khô, sao vàng, sắc uống hàng ngày thay trà trị bệnh nhức mỏi và sưng phù.
Trên đây là 11 tác dụng của cây mắc cỡ, hi vọng đã cung cấp những thông tin cần thiết đến các bạn độc giả về loại cây này để áp dụng vào việc bảo vệ sức khỏe chính bản thân mình cũng như những người xung quanh.
Tìm hiểu thêm tác dụng của cây các bạn click vào bên dưới nhé.
Cùi đưa non có tác dụng gì
Ăn cháo chè đậu đỏ có tác dụng gì
Tinh dầu mù u có tác dụng gì
Ăn nhiều mướp hương có tác dụng gì?