Cây nhã n lòng quá quen thuộc với tất cả chúng ta nhưng không nhiều người biết được hết những tác dụng của nó. Ngoài việc cho trái để ăn, làm giàu cho người nông dân và thân cây để dùng vào một số việc thì các bộ phận khác của cây nhãn lồng cũng có lợi không kém. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu về 9 tác dụng của cây nhãn lồng đến quý độc giả của cayvala.com để chúng ta có thêm một chút hiểu biết về loại cây thân thuộc này.
1. Giới thiệu cụ thể về cây nhãn lồng
Nhãn lòng còn có tên là lạc tiên, dây chùm bao, (danh pháp khoa học: Passiflora foetida), thuộc Họ Lạc tiên (Passifloraceae), là một loại cây có lá và quả ăn được. Cây có nguồn gốc từ Tây nam Hoa Kì, Mexico, vùng Caribe, Trung Mỹ và Nam Mỹ.
Loài cây này được du nhập vào các vùng nhiệt đới trên toàn thế giới như Đông Nam Á, Úc và Hawaii. Đây là một loài dây leo có quả ăn được.
Ở Việt Nam dây nhãn lòng mọc hoang dại khắp nơi trên đất gò cao, cây mọc riêng rẽ hoặc xen lẫn với cây bụi. Đọt và lá non dùng làm rau ,toàn thân, rễ và lá được dùng làm thuốc.
Nhãn lồng có thân mềm, dạng cây leo, có lông mềm dài khoảng 1,5 mm, lá hình tim, mọc so le, có 3 thùy, hoa đơn độc 5 cánh màu trắng, già chuyển màu tím nhạt.
Quả nhãn lòng hình trứng, bọc bởi lớp vỏ lưới (áo ngoài), chín rất thơm, ăn được.
Nhãn lòng thuộc họ chùm gửi; có các tên dân gian khác như lạc tiên, hồng tiên (lạc tiên đỏ), chùm bao, dây lưới, mắm nêm, dây bầu đường, tây phiên liên… Gọi là chùm bao vì quả được bọc bởi một vỏ lưới.
Nhãn lòng mọc tự nhiên ở ven rừng, đồi núi hoặc được trồng và chăm sóc tại vườn, sân nhà. Khi được chăm bón cẩn thận thì cây sẽ cho quả nhiều và chất lượng hơn cây mọc tự nhiên.
Những loài khác cũng được dùng như vị thuốc nhãn lòng là chanh leo, lạc tiên tây (tím), lạc tiên trứng (vàng).
Nhãn lòng dùng trị chứng mất ngủ, ngủ hay mơ, phụ nữ hành kinh sớm. Nó còn được chiết xuất hoạt chất để làm thuốc giúp an thần, chống stress dành cho giới lao động trí óc luôn căng thẳng thần kinh
Với bề ngoài xù xì, lông lá cũng như như mỏng manh, thì nhãn lòng lại là một trong những vị thảo dược vô cùng hữu ích, khi mang lại hàng loạt những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe được kể dưới đây.
2. Tác dụng của cây nhãn lòng
Cây nhãn lòng có 9 tác dụng sau đây:
1- Trị bệnh mất ngủ, ngăn chặn nồng độ cholesterol tăng bất thường, ăn ngon miệng, ổn định tâm sinh lý
Hái đọt non cả lá, dây và quả đem nấu canh với tôm, thịt, cá đồng ăn để giúp dễ ngủ. Dân gian thường lấy đọt nhãn lồng non luộc để ăn vào buổi chiều hoặc trước khi đi ngủ vài giờ. Hái nhãn lòng đem về phơi khô (cả rễ, dây, lá, quả), thái dài 3 cm, sao vàng tán nhuyễn thành dạng bột, pha thêm vào một chén nước cốt trà đen đậm, vo viên tròn cỡ ngón tay út. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần 5 viên, liên tục 60 – 90 ngày trị mất ngủ (theo lương y Quốc Trung).
2- Trị stress dai dẳng, mệt mỏi cơ thể
Lấy 300g nhãn lòng tươi (cả lá, dây, quả) đem phơi 2 nắng (hoặc sao vàng), 200g râu bắp vừa ngậm sữa, 100g rau má (sao vàng), đem nấu chung với 500 ml nước có pha 3g muối. Nấu còn lại 200 ml, uống 2 lần/ngày (trưa và tối). Dùng liên tục 7 ngày giúp an thần, chống stress. (theo lương y Quốc Trung).
3- Trị người lớn tuổi khó ngủ, thường bị đau nhức, phụ nữ hành kinh sớm, hoặc phụ nữ sau mãn kinh dễ cáu gắt
Lấy 500g nhãn lòng (cả rễ, dây lá, quả non), 300g hoa thiên lý, đem sao vàng, tán nhuyễn dạng bột cho thêm 50g đậu xanh (để cả vỏ), rang chín, cũng tán nhuyễn. Mỗi ngày pha 3 muỗng canh vào 100 ml nước sôi để nguội, uống mỗi khi khát. Sau 10 ngày sẽ kết quả. Bệnh hạ huyết áp dùng đơn thuốc này cũng hiệu nghiệm. (theo lương y Quốc Trung).
4- Giúp an thần, trợ tim, ngủ êm, dịu thần kinh
Dùng hạt sen 12g, lá tre 10g, cây cỏ mực hay cây nhọ nồi 15g, cây dâu tằm hay lá dâu tằm 10g, nhãn lồng 20g, vông nem 12g, cam thảo 6g, táo nhân sao 10g. Đổ 600 ml nước, sắc (nấu) còn 200 ml nước, uống ngày 1 thang. (theo lương y Quốc Trung).
5- Chữa phù thũng, viêm da có mủ, ghẻ lở, ngứa, loét ở chân:
Dùng lá cây nhãn lòng nấu nước tắm rửa và giã cành lá tươi để đắp lên chỗ vùng da bị bệnh (theo lương y Quốc Trung).
6– Chữa lỵ
Dùng quả nhãn lòng 60 g, rửa sạch, sắc lấy nước, pha thêm đường, chia 2 lần uống trước bữa ăn (Theo sách “Phúc Kiến dân gian thảo dược”).
7- Chữa thần kinh suy nhược
Dùng dây, lá nhãn lòng 8 – 10g, sắc uống. Hoặc phối hợp với lá vông 5g , lá dâu tằm 20g , tâm sen 3g , nấu thành cao lỏng uống, ngày dùng 2 – 5g, uống trước khi đi ngủ (theo Y học cổ truyền Việt Nam). >> cùng tham khảo tác dụng của các loại cây và quả khác tại đây bạn nhé.
Như chúng ta đã thấy, nhãn lòng thực sự là một loại cây “đa zi năng” mà thường ngày có ít ai để ý đến. Hãy tận dụng những bài thuốc trên để cải thiện sức khỏe một cách an toàn bằng việc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc sau khi đã thăm khám kĩ càng.